OD DEZINFORMACJI DO NIENAWIŚCI
O projekcie
Dezinformacja w sieci prowadzi do realnej przemocy. Jednym z najpilniejszych wyzwań dla społeczeństwa obywatelskiego jest dzisiaj rzucanie światła na manipulacje, zwiększenie społecznej świadomości i odporności na operacje dezinformacyjne.
indEX, projekt Fundacji Reporterów, będzie dokumentował narracje i działania radykalnych i ekstremistycznych grup, organizacji i postaci stosujących manipulację wymierzoną w prawa człowieka.
Ekstremizm, jak ujmuje go Institute for Strategic Dialogue (ISD), to popieranie przekonań zakładających wyższość i dominację jednej grupy nad pozostałymi. Ekstremiści promują światopogląd oparty na odczłowieczaniu „innego”, w sprzeczności z zasadami pluralizmu i uniwersalności praw człowieka.
Grupy radykalne i ekstremistyczne mogą realizować te cele:
- bezpośrednio, stosując różne formy przemocy wobec grup lub jednostek będących na ich celowniku i otwarcie do niej nawołując
- pośrednio, działając za pomocą pokojowych, bardziej subtelnych metod, by osiągnąć zmiany systemowe, polityczne lub społeczne, których konsekwencją jest taka przemoc.
Interesują nas różni aktorzy – ludzie, organizacje i sieci – którzy kreują i dystrybuują narracje rozpoczynające się od dezinformacji, a prowadzące do nienawiści i aktów przemocy. Do identyfikowania i opisywania takich przypadków wykorzystujemy warsztat dziennikarstwa śledczego.
indEX to projekt otwarty, który będzie rozwijany.
indEX nie jest:
- kompletną, zamkniętą bazą danych
- projektem naukowo–badawczym
- projektem aktywistycznym
indEX będzie śledzić m.in. narracje i działania w polskiej sieci ruchów takich jak:
- skrajnej prawicy i skrajnej lewicy (np. nacjonalistyczne, neofaszystowskie i neostalinowskie)
- prokremlowskie – antyukraińskie, promujące rosyjski imperializm lub wspierające rosyjskie cele propagandowe (np. eurazjatyzm, panslawizm, anty-NATO)
- rasistowskie i ksenofobiczne (np. antyimigranckie, antyuchodźcze, antysemickie, antymuzułmańskie)
- fundamentalistów religijnych
- anty-LGBT+
- propagujące teorie spiskowe (np. ruch antyszczepionkowy, QAnon, negacjonizm klimatyczny)
- grupy paramilitarne i samozwańcze straże obywatelskie
W związku z szybką ewolucją „uzbrojonej” dezinformacji ten katalog zostawiamy otwarty. Jeśli znasz przypadek kampanii/akcji dezinformacyjnej w sieci, która doprowadziła do realnych aktów przemocy, napisz:
W ramach projektu Fundacja Reporterów opracowała poradnik dotyczący dobrych praktyk współpracy między mediami a organizacjami strażniczymi – do pobrania w pliku PDF.
Artykuły opublikowane w ramach projektu:
- Nienawiść pod mikroskopem. Jak wygląda walka z mową nienawiści
- Medical disinformation and millions hidden in tax haven
- Ludwiczek równa krok. Marcin Osadowski zarabia przewodząc faszyzującym ruchem
- Telegram, the free zone for disinformation and conspiracies
- Rurociąg kłamstw: rosyjska dezinformacja wybiera Telegram
- Mateusz Piskorski and emails from a Russian politician
- Mateusz Piskorski i mejle od rosyjskiego polityka
- Jerzy Zięba i miliony w raju podatkowym
- Zmianowiec z wizytą u Ławrowa
- Jak wojna podzieliła narodowców
- Lekcja z Kamratem
- Front propagandy Putina
- Towarzysze broni
- Słowiańska szczerość
- Barszcz kremlowski
- Pamięć i hejt
- Orkiestra Putina: Zwolennik
- Od dłużnika do narodowca
- Nazizm pod flagą biało-czerwoną
- Nazism under a red and white flag
- Putin’s Orchestra: The Supporter
Webinary i warsztaty zorganizowane w ramach projektu:
- Webinar „Od dezinformacji do nienawiści. Narracje wobec uchodźców w Polsce, manipulacje emocjami w czasie wojny informacyjnej”, 26.04.2022
- Warsztaty „Dziennikarstwo w czasach wojny informacyjnej”, 31.05.2022
- Warsztaty „Kiedy faszysta, kiedy homofob? Jak mówić i pisać o organizacjach i grupach radykalnych”, 29.09.2022
- Webinar: Ekstremizm pod parasolem i poza radarem. Jak go monitorować i jak rozliczać?, 23.11.2022
Kontakt do osoby odpowiedzialnej za realizację działań informacyjno-promocyjnych w projekcie: katarzyna@fundacjareporterow.